Κώστας Σαμαράς
Παρόλο που τα σημάδια της δεν είναι τόσο εμφανή όπως στην σωματική κακοποίηση, η λεπτή λεκτική βία μπορεί να υπονομεύσει σιγά σιγά και ανεπανόρθωτα την αυτοπεποίθηση.
Η βία μπορεί να εισβάλει στη σχέση του ζευγαριού, ανεπαίσθητα, μέσω της λεκτικής κακοποίησης. Μέσω λέξεων στις οποίες δεν δίνουμε πολλή προσοχή, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ σημαντικές. Διαβάστε στο σημερινό μας άρθρο, τα λεπτά σημάδια της λεκτικής βίας στη σχέση του ζευγαριού.
Προσβολές και συγκεκαλυμμένες απειλές, επικριτικά και υποτιμητικά σχόλια, ειρωνεία, εμπαιγμός και διακωμώδηση είναι μερικά μόνο παραδείγματα της λεκτικής βίας.
Στο άρθρο μας, θα αναφερθούμε σε μερικά παραδείγματα, ώστε να μάθετε να ξεχωρίζετε τα σημάδια της λεκτικής κατάχρησης. Έτσι, θα σταματήσετε να τα αντιμετωπίζετε ως φυσικά ή ως μέρος της προσωπικότητας του συντρόφου σας. Μην επιτρέψετε στον εαυτό σας να πέσει στην παγίδα της λεκτικής βίας, ανεξάρτητα από το ποιον προέρχεται!
Σαφής λεκτική βία στη σχέση του ζευγαριού
Υπάρχουν κάποια είδη λεκτικής βίας στη σχέση των ζευγαριών, που ίσως ηθελημένα δεν βλέπετε. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα αποδέχεστε ως κάτι δεδομένο.
Τα είδη αυτά περιλαμβάνουν:
- Χιούμορ εις βάρος του άλλου, διακωμώδηση με υποτιμητική διάθεση. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει συγκεκαλυμμένες νύξεις και αδιόρατους υπαινιγμούς, για παράδειγμα, «Φαίνεται ότι κατάγεσαι από μικρή πόλη.»
- Εστίαση της προσοχής στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα τρίτων προσώπων: «Πώωωω, τι κορμί είναι αυτό! Αυτά τα σώματα, μου αρέσουν!»
- Σκόπιμα ψέματα για το καθετί, ακόμη και για αυτά που δεν είναι σημαντικά: «Δεν άφησα τα κλειδιά μου εκεί.»
Υπάρχουν μερικά είδη λεκτικής βίας που μπορεί να μας πλήττουν ευθέως και δεν δείχνουμε διατεθειμένοι να προβάλουμε αντίσταση. Στην πραγματικότητα, είναι πολύ πιθανό ότι η παθητικότητα και η ανοχή στη σχέση μας οφείλεται στην πιο σημαντική σχέση που είχαμε ως πρότυπο: στη σχέση των γονιών μας.
Ωστόσο, για να είστε σε θέση να συνειδητοποιήσετε ότι η λεκτική κατάχρηση συμβαίνει σε εσάς τους ίδιους, πρέπει να επικεντρώσετε την προσοχή σας στα συναισθήματά σας. Νιώθετε καλά; Μήπως καταπατούνται τα δικαιώματα και η αυτοεκτίμησή σας;
Συναισθηματικός εκβιασμός
Ο συναισθηματικός εκβιασμός είναι ένα είδος λεκτικής βίας που στόχος του είναι η χειραγώγηση του άλλου. Τι εξυπηρετεί τελικά; Την απόκτηση ενός πράγματος ή απλά κάποιο είδος ικανοποίησης από την αίσθηση εξουσίας επάνω στον άλλον. Με λεπτούς εκφραστικούς τρόπους, η προσέγγιση αυτή επιχειρεί να δημιουργήσει συναισθήματα ενοχής στο άλλο πρόσωπο.
Όπως μπορείτε να δείτε, αν ο συναισθηματικός εκβιασμός είναι το κυρίαρχο στοιχείο στη σχέση του ζευγαριού, η αγάπη απλά δεν υπάρχει.Αντ’ αυτής, υπάρχει διάθεση χειραγώγησης, εξουσίας και εκμετάλλευσης του άλλου.
Στο φάσμα του συναισθηματικού εκβιασμού, διακρίνουμε ένα επικοινωνιακό τρικ χειραγώγησης, γνωστό στις μέρες μας ως «gaslighting», μια ύπουλη τεχνική ψυχολογικού εκβιασμού, που επιχειρεί να κάνει το θύμα να αμφιβάλλει για τις λογικές και ψυχικές του ικανότητες.
Με φράσεις «ποτέ δεν είπα κάτι τέτοιο» ή «είσαι στα καλά σου, ποτέ δεν θα έκανα κάτι τέτοιο», ο θύτης επιχειρεί να αποδιοργανώσει τον/τη σύντροφό του και να του δημιουργήσει αμφιβολίες για τα γεγονότα, να τον βγάλει τρελό εν ολίγοις.
Ποιος είναι ο απώτερος στόχος; Ο αποπροσανατολισμός και η ακόμη μεγαλύτερη εξουσία επάνω στον άλλο. Στην πραγματικότητα, ορισμένες φορές, αν το θύμα δείξει δυσφορία και μιλήσει ανοιχτά γι’ αυτό, ο θύτης του αφαιρεί το λόγο.
Η παρατεταμένη σιωπή, ένα ακόμη χαρακτηριστικό γνώρισμα της πλήρους αδιαφορίας για τον άλλο, είναι και αυτή ένα είδος κακοποίησης. Στην περίπτωση αυτή, ο στόχος είναι να εξαναγκαστεί ο άλλος να συρθεί γονατιστός κοντά μας ή να κάνει το πρώτο βήμα πιθανής συμφιλίωσης.
Όλη αυτή η ενότητα θα μπορούσε να συνοψιστεί σε μία μόνο λέξη: εξευτελισμός.
Βάλτε τέλος στη λεκτική βία
Ακόμη και αν θεωρούμε ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα, ο κύκλος της λεκτικής βίας πρέπει να σπάσει. Συνολικά, η απόφαση να αφήσουμε τα πράγματα ως έχουν, εξαρτάται από τον σεβασμό που τρέφουμε για τον εαυτό μας και την προσοχή που δίνουμε στα συναισθήματά μας.
Αν νιώθετε άσχημα, ενοχικά ή βρίσκεστε σε διαρκή κατάθλιψη, πρέπει να απομακρυνθείτε από τη σχέση σας.
Δεν υπάρχουν δικαιολογίες και «αλλά». Ο άνθρωπος που χρησιμοποιεί λεκτική βία στη σχέση του, δεν είναι ένας υγιής άνθρωπος.
Όσο και αν ισχυρίζονται ότι σας αγαπούν, ότι παραδέχονται το λάθος τους, το μόνο που ζητούν, πραγματικά, είναι μια δεύτερη ευκαιρία να εξακολουθήσουν να συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο, που έφερε σε αυτό το σημείο τη σχέση σας.
Μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας. Το πιο πιθανό είναι ότι ο θύτης δεν θα αλλάξει.
