Κώστας Σαμαράς
Τελειωμένη υπόθεση είναι τα Σκόπια σύμφωνα με την επίσημη θέση του Κρεμλίνου δια στόματος ειδικών Ρώσων εμπειρογνωμόνων. Σύμφωνα με τους ειδικούς αναλυτές, η κατάσταση στα Σκόπια μπορεί εύκολα να επιδεινωθεί λόγω των ζητημάτων ένταξης στις δυνάμεις της Δύσης, ενώ εμμέσως λένε πως ο Ζάεφ είναι όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
Το κλίμα αποσταθεροποίησης και διχασμού στο κρατίδιο είναι έντονο, ειδικότερα μετά από την αποτυχία του χθεσινού δημοψηφίσματος για τη Συμφωνία των Πρεσπών και το ονοματολογικό.
Φορείς, πολιτικοί και εμπειρογνώμονες των Σκοπίων, αλλά και τα διεθνή ΜΜΕ κάνουν λόγο για πτώση της κυβέρνησης και επιμένουν στο ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών, γεγονός που στέλνει σήμα και στην ελληνική κυβέρνηση, δημιούργημα της οποίας αποτελεί η επαίσχυντη Συμφωνία.
Η Μόσχα παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τις εξελίξεις στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, όπως δηλώνει επίσημα το Κρεμλίνο, ενώ Ρώσοι εμπειρογνώμονες λένε ότι αν υπάρξουν απόπειρες να νομιμοποιηθεί το αποτυχημένο, όπως το χαρακτηρίζουν, δημοψήφισμα, εκτιμούν ότι η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί στην ΠΓΔΜ.
Ωστόσο όλοι επισημαίνουν ότι αυτό που απασχολεί την Μόσχα είναι η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και όχι τόσο στην ΕΕ.
«Η κατάσταση στην ‘Μακεδονία’ μπορεί να εξελιχθεί με βάση απρόβλεπτα σενάρια» υποστηρίζει η εμπειρογνώμων της τμήματος ερευνών για την Μαύρη και Μεσόγειο Θάλασσες του Ινστιτούτου Ευρώπης Αικατερίνα Έντινα, επισημαίνοντας ότι «είναι σαφές ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι θα κάνουν το παν για να μεταφέρουν τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην ‘μακεδονική’ βουλή , επειδή διαφορετικά θέτουν υπό αμφισβήτηση την δική τους νομιμότητα στην περιοχή και συγκεκριμένα στη ‘Μακεδονία’».
Παράλληλα ο Βλαντίμιρ Ολέντσενκο, επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Σχέσεων Πριμακόφ, εκτιμά ότι οι όποιες απόπειρες νομιμοποίησης των αποτελεσμάτων του αποτυχημένου δημοψηφίσματος μπορούν να προκαλέσουν τις διαμαρτυρίες του κόσμου.
«Πρέπει να ληφθεί υπ όψιν η εκρηκτική βαλκανική νοοτροπία και επειδή τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος δεν θα γίνουν αποδεκτά με τρόπο ήρεμο, πρέπει να αναμένουμε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Το γεγονός ότι τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας δεν μεταφέρθηκαν αμέσως στην βουλή επιβεβαιώνει ότι αναμένονται εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και τις περιμένουν εκείνοι που διοργάνωσαν το δημοψήφισμα» δηλώνει ο Ολέτσενκο.
Η Εντινα θεωρεί ότι τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην πραγματικότητα σημαίνουν αποτυχία της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα Βαλκάνια.
«Πριν από δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια της πιο οξείας περιόδου πολιτικής κρίσης, έδειξαν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα χωρίς την Ουάσιγκτον, ενώ τώρα έδειξαν ότι την ‘καραμέλα’ που έδωσαν στους ‘μακεδόνες’ με την μορφή μιας διατύπωσης (για την ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ) δεν συνιστά τόσο μια ψηφοφορία για την μετονομασία, όσο μια ψηφοφορία για την ευρωατλαντική προοπτική. Ωστόσο η ‘καραμέλα’ δεν λειτούργησε».
Με τη σειρά του ο Ολέντσενκο επισημαίνει, το ότι πρώτος από τις σημαντικές διεθνείς προσωπικότητες που αντέδρασε στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
«Αυτό είναι αξιοσημείωτο, υπό την έννοια ότι δείχνει με σαφήνεια προς το συμφέρον ποιών πραγματοποιήθηκε το δημοψήφισμα στην ‘Μακεδονία’, ποιος βασικά επωφελείται από αυτό», δήλωσε ο Ολέντσενκο.
Ο Ρώσος αναλυτής, επισημαίνει επίσης ότι για να κατανοήσει κανείς τις εξελίξεις, στις οποίες ασκούν σημαντική επιρροή οι παίκτες «χρειάζεται να δει κανείς προσεκτικά το πώς θα αντιδράσουν στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος οι ηγέτες των πολιτικών κομμάτων και των κοινωνικών οργανώσεων».
Μια ημέρα νωρίτερα ο Ντμίτρι Ζουραβλιό, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου περιφερειακών προβλημάτων, μιλώντας στη ρωσική υπηρεσία της DW για τη στάση της Μόσχας, επεσήμαινε ότι από οικονομικής απόψεως η πιθανή ένταξη της ‘Μακεδονίας’ στην ΕΕ δεν συνιστά κανένα κίνδυνο για τη Ρωσία.
Μαζί του συμφωνεί και ο εμπειρογνωμόνας για τα Βαλκάνια του Ιδρύματος «Επιστήμη και Πολιτική» (SWP) του Βερολίνου Ντούσαν Ριέλιτς, ο οποίος δήλωνε ότι «η πλειοψηφία των διυλιστηρίων και των μεταλλουργικών επιχειρήσεων στην χώρα ανήκουν σε βρετανικές και ελληνικές εταιρείες. Εργάτες από τη ‘Μακεδονία’ εργάζονται σε όλη την Ευρώπη. Ολόκληρη η περιοχή της πρώην Γιουγκοσλαβίας έχει ενσωματωθεί βαθύτατα στην Ευρωπαϊκή Ένωση από οικονομικής απόψεως, αλλά και μέσω των ανθρώπινων επαφών». Ως εκ τούτου, προσθέτει ο Ριέλιτς. σήμερα η ‘Μακεδονία’ έχει ελάχιστα κοινά από οικονομικής απόψεως με την Ρωσία».
Το πρόβλημα όμως σύμφωνα με τον Ζουραβλιόφ είναι πιο συστημικό και αφορά την διεύρυνση του ΝΑΤΟ.
«Όχι επειδή η ένταξη της ‘Μακεδονίας’ στη Συμμαχία μπορεί να επηρεάσει κατά κάποιο τρόπο τη ζωή στη Ρωσία, αλλά απλώς επειδή η διεύρυνση των στρατιωτικών συνασπισμών δεν είναι και η πιο λογική πολιτική αυτή τη στιγμή. Η Μόσχα δεν έχει σήμερα την ‘δική’ της Συμμαχία. Έτσι η προσπάθεια διεύρυνσης του ΝΑΤΟ εκλαμβάνεται ως απόπειρα που θα διαταράξει την ισορροπία», επισημαίνει ο Ρώσος εμπειρογνώμονας.
O υποδιευθυντής του Carnegie.ru Μαξίμ Σαμορούκοφ , στο άρθρο του με τίτλο «Τι σημαίνει το αποτυχημένο δημοψήφισμα στην ‘Μακεδονία’ για τα Βαλκάνια, την ΕΕ και την Ρωσία;» γράφει:
«Η ένταξη της ‘Μακεδονίας’ στο ΝΑΤΟ σε καμία περίπτωση δεν ενισχύει την Συμμαχία. Αντίθετα της δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα. Αλλά και από τη Ρωσία η χώρα αυτή ούτως ή άλλως χωρίζεται από μια συμπαγή ζώνη άλλων χωρών μελών της Συμμαχίας.
«Η Δύση – γράφει ο Σαμορούκοφ, σχολιάζοντας το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο εκτενές του άρθρο – θα δώσει την εντύπωση ότι δεν υπήρξε κανένα ατόπημα με το δημοψήφισμα, αλλά μελλοντικά μάλλον θα συμπεριφέρεται πιο προσεκτικά. Η χαμηλή συμμετοχή συνέτριψε τις ελπίδες ότι στα Βαλκάνια μπορεί κανείς να προτείνει μέσα από τα μυαλά της ελίτ κάποια θετική πρόταση κι ο κόσμος θα πάει να την ψηφίσει».
Τελικά, για την Ρωσία το δημοψήφισμα – συνεχίζει ο Σαμορούκοφ– είναι μια καλή αφορμή να απεμπλακεί από τις πολυάριθμες κατηγορίες περί επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις της ‘Μακεδονιας’, οι οποίες συσσωρεύτηκαν τα τελευταία χρόνια».
«Η Ρωσία δεν έχει κανένα σημαντικό συμφέρον στην ‘Μακεδονία’…Με τον πρώην πρωθυπουργό Γκρούεφσκι την Μόσχα συνδέει η προσπάθεια να περάσει η διακλάδωση του αγωγού Turkish Stream όταν η Βουλγαρία αρνήθηκε να συμμετάσχει στον South Stream.
Όμως αυτή η ιδέα έχει εγκαταλειφθεί εδώ και καιρό και η Ρωσία επανήλθε στις διαπραγματεύσεις με την βουλγαρική ηγεσία… Αυτή τη στιγμή το ενδιαφέρον της Μόσχας για την ‘Μακεδονία’ το συντηρεί μόνο η προοπτική ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ», κατέληξε.
