Θανάσης Βέγγος: Τα χρόνια στη Μακρόνησο, οι ιστορικές ατάκες, η πτώχευση και οι χιλιάδες κόσμου στη κηδεία του

Ο Θανάσης Βέγγος γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο, στις 29 Μαΐου του 1927. Ήταν μοναχοπαίδι του Βασίλη και της Ευδοκίας Βέγγου. Ο πατέρας του ήταν υπάλληλος στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού και ήρωας της Αντίστασης.

 

Της: Έπη Τρίμη

Ο Θανάσης ήταν παντρεμένος με την Ασημίνα Βέγγου, με την οποία απέκτησε δυο γιους κι έζησε μαζί της μέχρι το τέλος της ζωής του χωρίς ποτέ να δώσει δικαίωμα ως σύζυγος και ως πατέρας.

Μετά τον πόλεμο εκδιώχθηκε από τη δουλειά του, εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων

Έτσι, ο Θανάσης άρχισε να εργάζεται από μικρός για να βοηθήσει την οικογένειά του, από την οποία έλαβε και τα δικά του πολιτικά φρονήματα. Για πολλά χρόνια ασχολήθηκε με την επεξεργασία δερμάτων, ενώ παράλληλα έκανε διάφορα μικροθελήματα στη γειτονιά του, πριν γίνει ο πιο αγαπητός ηθοποιός της γενιάς του.

Ο Βέγγος ταυτίστηκε με την εικόνα του αεικίνητου ανθρώπου

“Τρέχω σαν τον Βέγγο” λέμε ακόμη, ενώ η ατάκα του “καλέ μου άνθρωπε!” τον χαρακτήρισε προσωπικά, καθώς ξεχώρισε για το ήθος και τη σεμνότητά του. Άλλωστε, ο Βέγγος δεν ήταν ποτέ “σταρ’, αλλά ένας άνθρωπος “της διπλανής πόρτας” με αστείρευτο ταλέντο.Χαρακτηριστικό του πόσο τον λάτρεψε το κοινό είναι το γεγονός πως στην κηδεία του στο Θησείο, τον αποχαιρέτισε μια πραγματική λαοθάλασσα.

Η θητεία στη Μακρόνησο και οι πρώτοι ρόλοι

Την περίοδο 1948-1950 υπηρέτησε τη θητεία του ως “ανεπιθύμητος” φαντάρος στη Μακρόνησο. Εκεί γνωρίστηκε με τον Νίκο Κούνδουρο.

 

Η εμμονή του Βέγγου με την σκόνη αποτυπωνόταν σε πολλές ταινίες του και την απέκτησε από τη Μακρόνησο

Αυτή η γνωριμία με τον Κούνδρουρο οδήγησε στην πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο, το 1954, στην ταινία “Μαγική Πόλη” του Κούνδουρου. Για τα επόμενα πέντε χρόνια έπαιξε μικρούς ρόλους, εργαζόμενος παράλληλα και ως φροντιστής στα κινηματογραφικά πλατό. Την περίοδο αυτή εμφανίστηκε σε μερικές από τις πιο ιστορικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, όπως “Ο δράκος”, “Διακοπές στην Αίγινα”, “Μανταλένα”, “Ο Ηλίας του 16ου”, “Ποτέ την Κυριακή”.

Ο πρώτος του μεγάλος ρόλος ήταν μαζί με τον Νίκο Σταυρίδη στην ταινία “Οι δοσατζήδες” του 1960. Τον ίδιο καιρό, το 1959, πήρε άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού, όχι από Σχολή αλλά ως εξαιρετικό ταλέντο με εξετάσεις σε ειδική επιτροπή. Η πρώτη του θεατρική παράσταση ήταν στην επιθεώρηση “Ομόνοια πλατς-πλουτς”, δίπλα στους Νίκο Ρίζο και Γιάννη Γκιωνάκη, επίσης το 1959. Από τότε άρχισε να αναπτύσσει το δικό του στυλ και να μετατρέπει τις παραγωγές στις οποίες έπαιζε σε one-man show

Ο ρόλος του αεικίνητου κωμικού

Με τον σκηνοθέτη Πάνο Γλυκοφρύδη άρχισε να αναπτύσσει τον τύπο του νευρικού, αεικίνητου τύπου, που τον καθιέρωσε και αρχίζει να γίνεται δημοφιλής.

Οι ταινίες “Ψηλά τα χέρια, Χίτλερ”, “Μην είδατε τον Παναή”, “Ζήτω η τρέλλα!”, “Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης” τον καθιέρωσαν στο ευρύ κοινό που μέχρι σήμερα τον απολαμβάνει με την ίδια χαρά.

Το 1964 ίδρυσε τη δική του εταιρία παραγωγής “ΘΒ-Ταινίες Γέλιου”

Την περίοδο 1965-1969, συνεργαζόμενος με τον Πάνο Γλυκοφρύδη και τον Ερρίκο Θαλασσινό αλλά και σκηνοθετώντας ο ίδιος κάποιες φορές, γύρισε τις καλύτερες ταινίες του, όπως “Φανερός πράκτωρ 000”, “Τρελός, παλαβός και Βέγγος”, “Ποιος Θανάσης;”, με σουρεαλιστικό χιούμορ και αυτοσχεδιασμό στα γυρίσματα.

Παρά την εμπορική και καλλιτεχνική τους επιτυχία, οι ταινίες αυτές οδήγησαν την εταιρία του Βέγγου σε κλείσιμο και τον ίδιο σε οικονομική καταστροφή, από την οποία συνήλθε μετά από πολλά χρόνια. Όταν χρεοκόπησε έχασε ακόμα και το σπίτι του στην Κυψέλη, όπου ζούσε ο ίδιος και η οικογένειά του.

Στις περισσότερες απ’ αυτές είχε τον απόλυτο έλεγχο της παραγωγής, ενώ σε κάποιες ήταν συμπαραγωγός του η Finos Film. Τα οικονομικά της εταιρείας του ήταν άθλια και η συνεργασία του με τον Φίνο θα τον βοηθούσε να ορθοποδήσει. Γιατί πήγε στραβά η εταιρεία του; Γιατί ο Βέγγος δεν είχε καλή σχέση με τα οικονομικά  αλλά και γιατί οι ταινίες του ήταν πανάκριβες. Πέταγε φιλμ με τη σέσουλα. Κάθε παράξενο πλάνο ή σκηνή (και από παραξενιές οι ταινίες του Βέγγου άλλο τίποτα) μπορεί να γυριζόταν πάμπολλες φορές, προκειμένου να επιτευχθεί το απόλυτο αποτέλεσμα.

 

Η ανάκαμψη για τον Βέγγο ήρθε πολλά χρόνια αργότερα, όταν τα οικονομικά του ανέλαβε ο παλιός του φίλος και συνεργάτης Ντίνος Κατσουρίδης, ο οποίος τον ενέπνευσε και καλλιτεχνικά, με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν από κοινού σημαντικές ταινίες, που βραβεύτηκαν….

Η βράβευση και η απόλυτη καταξίωση

Τη δεκαετία του ’70 συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη και το 1971 αποθεώθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με την ταινία “Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;” να αποσπά τα βραβεία κριτικών και κοινού.

Η ταινία “Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας” του 1976 ήταν τεράστια εμπορική επιτυχία. Τη δεκαετία αυτή μετατοπίστηκε θεματολογικά από τον σουρεαλισμό στην κοινωνική κριτική. Τη δεκαετία του ’80, ακολουθώντας τη μόδα της εποχής γύρισε έξι βιντεοταινίες και την τηλεοπτική σειρά “Βεγγαλικά” που προβλήθηκε το 1988. Το 1990 εμφανίστηκε στη σειρά του ΑΝΤ1 Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης.

 Όλα είναι δρόμος

Η επιστροφή του στον κινηματογράφο έγινε με την ταινία “Ήσυχες μέρες του Αυγούστου” του Παντελή Βούλγαρη. Η ερμηνεία του εδώ ήταν χαμηλών τόνων, ενώ κορυφαία στιγμή στην καριέρα του θεωρείται το “Όλα είναι δρόμος” του 1998.

Το 1995 έπαιξε στο βλέμμα του Οδυσσέα του Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Εκεί έκανε τον ταξιτζή που μετέφερε τον σκηνοθέτη στην Αλβανία. Η παρακάτω σκηνή, θεωρείται ορόσημο:

Το τέλος