Πέγκυ Σκουλού
Δικαστική απόφαση- σταθμός για την καταβολή αναδρομικών σε συνταξιούχους. Όπως αναφέρει η εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος” απόφαση δικαστηρίου δικαιώνει συνταξιούχους για τρεις περικοπές και τους επιστρέφονται αναδρομικά έως 4.961 ευρώ από Δώρα κύριας σύνταξης, Δώρα επικουρικής και μειώσεις 11 μηνών στις επικουρικές συντάξεις.
Η απόφαση δίνει «σήμα» για πολλές άλλες που θα ακολουθήσουν, μια που στο σκεπτικό της αποτυπώνεται ξεκάθαρα ότι το ζήτημα των αναδρομικών για περίπου 1,5 εκατ. συνταξιούχους κάθε άλλο παρά έχει κλείσει με τους νόμους του 2020 (4714 και 4734).
Στο σκεπτικό της σημαντικής αυτής απόφασης (υπ’ αριθμόν 4010/2023) που εξέδωσε το 6ο Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών τον περασμένο Μάιο αναφέρεται ότι οι μειώσεις σε Δώρα κύριας σύνταξης, επικουρικής, καθώς και οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις για το 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016 είναι παράνομες και οι συνταξιούχοι δικαιούνται αποζημίωση για την απώλεια που υπέστησαν κατά το επίμαχο διάστημα.
Η εν λόγω απόφαση είναι από τις λίγες που έχουν βγει μέχρι στιγμής από τα Πρωτοδικεία στην οποία περιλαμβάνεται η «τριπλέτα» των αναδρομικών που είναι σε εκκρεμότητα από Δώρα κύριας και επικουρικής σύνταξης και από μειώσεις επικουρικής.
Μάλιστα το καινούργιο δεδομένο που προκύπτει από την απόφαση είναι πως ακυρώνει την άτοκη επιστροφή αναδρομικών που δόθηκαν για τις κύριες συντάξεις από Οκτώβριο ως Δεκέμβριο του 2020 και ξεκαθαρίζει ότι για τα αναδρομικά κύριων συντάξεων που τα πληρώθηκαν οι συνταξιούχοι οφείλονται και τόκοι με επιτόκιο 6% και 3,5%. Τους τόκους δεν τους παίρνουν όλοι αλλά μόνον όσοι έχουν προσφυγές και διεκδικούν τα υπόλοιπα αναδρομικά για επικουρικές και Δώρα.
Δικαιώνει μαζική αγωγή 49 συνταξιούχων
Η απόφαση δικαιώνει μαζική αγωγή που κατέθεσαν 49 συνταξιούχοι τραπεζικοί από το Ταμείο της Αγροτικής Τράπεζας διεκδικώντας αποζημίωση για τις περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας βάσει των νόμων 4051 και 4093 σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, σε προσυνταξιοδοτικές παροχές,
καθώς και στα Δώρα. Δεδομένου ότι η κυβέρνηση κατέβαλε τα αναδρομικά για τις κύριες, το δικαστήριο επιδίκασε τα υπόλοιπα αναδρομικά (για Δώρα και επικουρικές) προσθέτοντας και τους τόκους τόσο στα αναδρομικά που πληρώθηκαν (κύριων συντάξεων) όσο και σε αυτά που εντέλλεται να καταβάλει ο ΕΦΚΑ στους δικαιωθέντες.
Τα ποσά των επιστροφών σύμφωνα με το επίμαχο απόσπασμα της απόφασης που αποκαλύπτει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» φτάνουν ως και 4.961 ευρώ, με τον μέσο όρο να είναι γύρω στις 3.500 ευρώ ανά συνταξιούχο.
Το δικαστήριο, αφενός, βασίστηκε στις δύο αρχικές αποφάσεις του ΣτΕ (τις 2287 και 2288/2015) με τις οποίες διαγνώστηκε η αντισυνταγματικότητα των περικοπών που ψηφίστηκαν για κύριες και επικουρικές συντάξεις με τους νόμους του δεύτερου Μνημονίου, και εν προκειμένω με τους νόμους 4051 (παράγραφοι 1 και 2) και 4093
(άρθρο πρώτο, παράγραφος ΙΑ, υποπαράγραφος ΙΑ5 περ. 1 και ΙΑ6 περ. 3) και, αφετέρου, επαναβεβαίωσε τη νεότερη απόφαση του ΣτΕ (1439/2020) με την οποία κρίθηκε ότι η διεγνωσθείσα αντισυνταγματικότα δεν θεραπεύθηκε, παρότι οι περικοπές ενσωματώθηκαν στις συντάξεις με τον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου.
Το σκεπτικό της εν λόγω απόφασης «δένει» κατά το κοινώς λεγόμενο τα αναδρομικά για Δώρα και επικουρικές για άλλους 350.000 συνταξιούχους που έχουν εκκρεμείς αγωγές, οι οποίες όμως καθυστερούν να εκδικαστούν είτε λόγω φόρτου υποθέσεων στα δικαστήρια είτε λόγω αναβλητικότητας από την πλευρά του ΕΦΚΑ, που δεν παρίσταται σε όλες τις δίκες για τα αναδρομικά, με συνέπεια οι υποθέσεις να παίρνουν αναβολές και το πρόβλημα απλώς να διαιωνίζεται.
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη του νομίσματος, που είναι ότι ο ΕΦΚΑ σε όσα αναδρομικά πληρώνει βάσει δικαστικών αποφάσεων καταβάλλει και τόκους που υπολογίζονται σωρευτικά στο 20% με 22%! Η επιβάρυνση αυτή προκύπτει από το γεγονός ότι οι περισσότερες αγωγές έγιναν το 2017 και το 2018 και σήμερα που βγαίνουν οι αποφάσεις οι συνταξιούχοι παίρνουν αναδρομικά με τόκους 6ετίας!
Σύμφωνα με έγγραφο του ΕΦΚΑ που έχει στη διάθεσή της η εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος», σε περίπου 1.250 αποφάσεις με αναδρομικά ύψους 2 εκατ. εκατ. ευρώ που κατέβαλε ο ΕΦΚΑ πλήρωσε επιπλέον και 409.000 ευρώ για τόκους.
Το κόστος από την επιτοκιακή επιβάρυνση επί των αναδρομικών μπορεί να ξεπεράσει και τα 150 εκατ. ευρώ για τις 350.000 αγωγές των συνταξιούχων.
Έξτρα κέρδος έως 330 ευρώ από τόκους στα αναδρομικά
Το κέρδος που αποκομίζουν οι συνταξιούχοι από τόκους στα αναδρομικά δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο, καθώς μέχρι στιγμής στις αγωγές που έχει πληρώσει ο ΕΦΚΑ ανέρχεται περίπου στα 330 ευρώ ανά συνταξιούχο.
Σύμφωνα με υπολογισμούς των αρμόδιων υπηρεσιών του, το μέσο κόστος για τα αναδρομικά που πλήρωσε από το 2022 μέχρι και τον Απρίλιο του 2023 ανήλθε στα 1.615 ευρώ ανά συνταξιούχο και μαζί με τους τόκους έφτασε στα 1.943 ευρώ, δηλαδή ο κάθε συνταξιούχος που παίρνει τα αναδρομικά του έχει και μπόνους 330 ευρώ από τους τόκους.
Μπορεί, από τη μια, η κυβέρνηση να μετράει και το τελευταίο ευρώ για να ενισχύσει τους συνταξιούχους, αλλά, από την άλλη, πληρώνει χωρίς δεύτερη κουβέντα υψηλούς τόκους στα αναδρομικά για επικουρικές και Δώρα. Αν όμως δινόταν συνολική λύση, όπως έγινε με τα αναδρομικά κύριων συντάξεων, οι τόκοι δεν θα επιβάρυναν τον ΕΦΚΑ.
Αν δεν βρεθεί λύση για να πάρουν οι συνταξιούχοι τα αναδρομικά που τους οφείλονται -έστω και σε δόσεις μιας 5ετίας-, τότε το κόστος των τόκων θα γίνει υπολογίσιμο για τον ΕΦΚΑ, καθώς οι υπηρεσίες του εκτιμούν ότι το 22% που καταβάλλει μέχρι στιγμής θα ανέλθει στο 28%, εφόσον συνεχιστεί η αύξηση των επιτοκίων, ενώ όσο καθυστερεί η έκδοση των αποφάσεων θα σωρεύονται τόκοι για μεγαλύτερο διάστημα.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι ο ΕΦΚΑ «μπαίνει μέσα» με τους τόκους, καθώς επιστρέφει χρηματικές απαιτήσεις με τόκο 6,55%, ενώ από τις ρυθμίσει χρεών εισπράττει δόσεις με τόκο 5,5%.
Πόσοι συνταξιούχοι έχουν κάνει αγωγές και τι μπορεί να πάρουν όσοι δεν έχουν κάνει αγωγές;
Με αγωγές και εκκρεμείς δίκες είναι περίπου 350.000 με 400.000 συνταξιούχοι από όλα τα Ταμεία (κυρίως ιδιωτικού τομέα).
Με βάση το νόμο (4714/2020) που αναγνώρισε ότι δικαιούνται επιπλέον αναδρομικά όσοι είχαν εκκρεμείς δίκες ως τον Ιούλιο του 2020, οι εν λόγω συνταξιούχοι ή οι κληρονόμοι τους θα τα εισπράξουν όποτε ολοκληρωθούν οι δίκες. Το θέμα, βέβαια, είναι να μην περιμένουν άλλα 5 χρόνια για να δικαστούν τα αναδρομικά τους, αλλά να αποδοθούν έστω και σε δόσεις, μια που τα δικαστήρια τους δικαιώνουν μαζικά.
Χωρίς αγωγές είναι οι περισσότεροι, περίπου 700.000, συνταξιούχοι. Αν η κυβέρνηση αποφασίσει να δώσει τα αναδρομικά, το πιθανότερο είναι να πάρουν ένα εφάπαξ ποσό της τάξης των 600 ως 800 ευρώ και όχι το σύνολο των περικοπών, διότι δεν έχουν κάνει προσφυγές.
Αναδρομικά έως 3.514 ευρώ για επικουρικές και Δώρα
Τα αναδρομικά 11μήνου για τις επικουρικές ανάλογα με το ύψος της σύνταξης διαμορφώνονται ανά Ταμείο ως εξής:
- Για τους συνταξιούχους ΙΚΑ από 410 ευρώ ως 2.372 ευρώ.
- Για τους συνταξιούχους του Δημοσίου από 668 ευρώ ως 2.604 ευρώ.
- Για τους συνταξιούχους Ταμείων ΔΕΚΟ και τραπεζών ΙΚΑ από 441 ευρώ ως 3.514 ευρώ.
- Για τους συνταξιούχους ΝΑΤ από 503 ευρώ ως 1.985 ευρώ.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος Ταμείου ΔΕΚΟ ή τράπεζας με επικουρική 436 ευρώ σήμερα πριν το φόρο δικαιούται να πάρει αναδρομικά 1.584 ευρώ από μείωση νόμου 4051, 950 ευρώ από το νόμο 4093 και 979 ευρώ από Δώρα επικουρικής, δηλαδή συνολικά 3.514 ευρώ.
- Συνταξιούχος Δημοσίου με επικουρική από το ΤΕΑΔΥ 323 ευρώ σήμερα πριν το φόρο δικαιούται να πάρει αναδρομικά 1.174 ευρώ από μείωση νόμου 4051, 704 ευρώ από το νόμο 4093 και 726 ευρώ από Δώρα επικουρικής, δηλαδή συνολικά 2.604 ευρώ
- Συνταξιούχος ΙΚΑ με επικουρική 191 ευρώ σήμερα πριν το φόρο δικαιούνται να πάρει αναδρομικά 438 ευρώ από μείωση νόμου 4051, 124 ευρώ από το νόμο 4093 και 429 ευρώ από Δώρα επικουρικής, δηλαδή συνολικά 992 ευρώ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Όλοι οι συνταξιούχοι με αγωγές για αναδρομικά επικουρικών δικαιούνται και αναδρομικά Δώρων κύριας σύνταξης.
