Πέγκυ Σκουλού
SOS για τη Σαντορίνη – «Ή θα έχουμε σμηνοσειρά ή θα έχουμε μεγαλύτερη δόνηση που μπορεί να προκαλέσει τσουνάμι και ηφαιστειακή έκρηξη»
«Το Κολούμπο είναι ενεργό, ενεργότατο» – «Το ηφαίστειο της Σαντορίνης μπορεί να εκραγεί καθώς το μάγμα ανεβαίνει στην επιφάνεια»
Η Aegean βάζαει τρεις επιπλέον πτήσεις από τη Σαντορίνη τη Δευτέρα και την Τρίτη για να φύγει ο κόσμος
Με το βλέμμα στραμμένο στη Σαντορίνη βρίσκονται οι σεισμολόγοι παρακολουθώντας λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις που αφορούν τους σεισμούς που σημειώνονται συνεχώς. «Ή θα έχουμε σμηνοσειρά ή θα έχουμε μεγαλύτερη δόνηση», προειδοποιεί ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών, Θανάσης Γκανάς, και εξηγεί τι συμβαίνει στο Αιγαίο.
«Δεν χρειάζεται πανικός», διαμήνυσε ο Θανάσης Γκανάς, ο οποίος μετείχε στη χθεσινή σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό εξηγώντας αναλυτικά: «Ή θα έχουμε μια σμηνοσειρά, δηλαδή μεγέθη που θα είναι της τάξης του 4,5 έως 4,7, το ανώτερο χθες το βράδυ 19:45, ή θα έχουμε μια μεγαλύτερη δόνηση σεισμική η οποία μπορεί να προκαλέσει
και κάποια ηφαιστειακή έκρηξη. Οπότε προετοιμαζόμαστε για αυτά τα σενάρια».
«Δεν γνωρίζουμε ακόμα πώς θα εξελιχθεί η ακολουθία αυτή ανοιχτά της Σαντορίνης και μεταξύ της νήσου Σαντορίνης και Ανύδρου, οπότε πρέπει να περιμένουμε κι άλλο να δούμε την εξέλιξη του φαινομένου», δήλωσε μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινή Παρέα» με την Κατερίνα Σερέτη και τον Διονύση Χατζημιχάλη ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών.
«Πρέπει να υπάρχει ετοιμότητα για το δυσμενές σενάριο, οπότε όλη η προσπάθεια της πολιτείας και των επιστημόνων γίνεται στο να προετοιμαστεί το κράτος να αντιμετωπίσει ένα δυσμενές σενάριο, το οποίο περιλαμβάνει τη διέγερση του ηφαιστείου», υπογράμμισε.
«Το Κολούμπο είναι ενεργό, ενεργότατο»
«Μεταξύ Σαντορίνης που είναι η Θήρα, Θηρασία που είναι το συγκρότημα το γνωστό με τις Καμένες που είχαμε τελευταία φορά τελευταία έκρηξη 1950 και τελευταία κρίση το 2011, και της βραχονησίδας Ανύδρου, υπάρχουν άλλα 15 ηφαιστειακά κέντρα στον πυθμένα. Μεγαλύτερο από αυτά είναι το Κολούμπο, το οποίο είναι 8 χιλιόμετρα βορειοανατολικά. Το Κολούμπο, λοιπόν, είναι ενεργό, ενεργότατο. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν αύξηση των αερίων, οπότε πρέπει να προσέξουμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί αυτό. Γι’ αυτό και θα γίνουν και νέες μετρήσεις σήμερα και αύριο εκεί στην περιοχή, θα προστεθούν και νέοι σεισμογράφοι και θα γίνουν και νέες λήψεις από τα αέρια. Το άλλο φαινόμενο είναι ότι έχουμε μια μετατόπιση της ακολουθίας της σεισμικής ακολουθίας από την καλντέρα της Σαντορίνης βορειοανατολικά, με χιλιάδες σεισμούς εκεί μικρούς και χθες είχαμε 12 δονήσεις πάνω από 4, που σημαίνει ότι υπάρχει μια εξέλιξη έντονη τώρα και εκεί έχουμε την προσοχή μας να δούμε πώς θα εξελιχθεί αυτή η κατάσταση, αν θα έχουμε δηλαδή συνεχείς τέτοιες δονήσεις. Καλό είναι ότι από χθες το βράδυ δεν είχαμε μέχρι σήμερα το πρωί κάτι πάνω από 4, αυτό είναι καλό και να προετοιμαστούμε αν τυχόν υπάρξει κάτι μεγαλύτερο πώς θα αντιμετωπιστεί αυτό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γκανάς.
«Αυτή τη στιγμή ξέρουμε τα ρήγματα της περιοχής. Υπάρχει μια τάφρος, να εξηγήσω με γεωλογικούς όρους, μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού. Ο τελευταίος σεισμός και ο μεγάλος έγινε το 1956 με μέγεθος 7,5 συν πλην 0,2», σημείωσε ο κ. Γκανάς.
Ερωτηθείς πώς προκύπτει η επιστημονική άποψη ότι δεν θα ξεπεράσει το μέγεθος 6 ένας μεγαλύτερος σεισμός αν συμβεί, ο κ. Γκανάς, έδωσε την παρακάτω εξήγηση: «Προέκυψε από την ύπαρξη ρηγμάτων στον πυθμένα μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης, τα οποία έχουν ένα μήκος. Το μήκος του ρήγματος ορίζει το δυναμικό του. Υπάρχει η εκτίμηση ότι δεν πρόκειται να έχουμε σεισμό πάνω από 6. Μπορεί όμως να γίνει ένας σεισμός μεταξύ 5 και 6. Αν γίνει αυτός ο σεισμός μπορεί να δημιουργήσει μια κατολίσθηση η οποία μπορεί να δημιουργήσει ένα τσουνάμι. Οπότε αυτό είναι ένα πιθανό σενάριο. Δεν είναι όμως πιθανότερο. Το πιθανότερο είναι να εξελιχθεί η ακολουθία αυτή χωρίς να έχουμε περαιτέρω κλιμάκωση».
Απαντώντας στο κατά πόσο το μέχρι τώρα φαινόμενο μπορεί να ανήκει σε μια προσεισμική ακολουθία, ο κ. Γκανάς, ανέφερε πως είναι το ένα από τα δύο σενάρια.
«Θυμίζω τελευταία του 2021 στο Αρκαλοχώρι, στην Κρήτη, στο Καστέλι που είχαμε μήνες εκεί σεισμούς τάξεως του 3 και 4 που τελικά οδήγησαν στο μεγάλο σεισμό των 5,9 στις 27 Σεπτεμβρίου. Το δεύτερο είναι να έχουμε μια σμηνοσειρά. Όμως τώρα αυτό που ξέρουμε είναι ότι υπάρχει μια ηφαιστειακή κρίση, έχει ξεκινήσει μια κρίση από την 1η Αυγούστου, 2 Αυγούστου με τα δεδομένα τα δικά μας, τότε ξεκίνησε να υπάρχει διαστολή του ηφαιστείου στην καλντέρα και δεν έχουμε δεδομένα για το τι συμβαίνει στον υποθαλάσσιο χώρο. Δεν ξέρουμε τι συμβαίνει εκεί. Πιθανότερο είναι να έχουμε και εκεί εξίσου παραμόρφωση του εδάφους του πυθμένα. Και αυτή λοιπόν η σεισμικότητα σχετίζεται με την άνοδο του μάγματος. Προκαλείται από αυτό. Είναι τεκτονικοί οι σεισμοί εκεί αλλά αυτή τη στιγμή προκαλούνται επειδή σε βάθος αρκετών χιλιομέτρων, 12 -20 χιλιόμετρα περίπου εκεί, υπάρχει ένας μαγματικός θάλαμος ο οποίος τροφοδοτεί και τα δύο ηφαίστεια ενεργά και της Σαντορίνης και του Κολούμπο. Αυτή λοιπόν είναι η ξαφνική άνοδος του μάγματος το τελευταίο εξάμηνο που οδηγεί σε μία, σε μία γένεση εκατοντάδων και χιλιάδων μικροσεισμών».
«Ψυχραιμία χρειαζόμαστε»
Δεν μπορεί να ειπωθεί με ασφάλεια το πόσο πιθανό είναι να έχουμε μια έκρηξη του ηφαιστείου, σύμφωνα με τον κ. Γκανά που είπε: «Δεν είναι δυνατόν να κάνουμε την πρόγνωση αυτή τη στιγμή με τα στοιχεία που έχουμε. Γι’ αυτό είπα για τα δύο σενάρια. Οπότε πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Χρειάζεται ψυχραιμία. Θα το αντιμετωπίσουμε ό,τι και να είναι. Και θυμίζω την τελευταία φορά το 2011-2012 είχαμε τέτοια κρίση ηφαιστειακή, αλλά δεν οδήγησε σε έκρηξη».
«Επιστημονικά δεν μπορεί να υπάρξει αυτή τη στιγμή καμία διαβεβαίωση. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι δεν πρέπει να υπάρξει πανικός. Δεν χρειάζεται πανικός. Οι κάτοικοι ήδη έχουν λάβει οδηγίες από την Πολιτική Προστασία, έχει ήδη γίνει ευρεία ενημέρωση και από τα μέσα και τοπικά και τις δημοτικές αρχές και δεν υπάρχει λόγος πανικού. Ψυχραιμία χρειαζόμαστε. Τώρα θα δούμε πώς θα εξελιχθεί και αναλόγως θα πράξουμε. Αυτό που πρέπει να ξέρετε εσείς και οι ακροατές είναι ότι λαμβάνονται μέτρα για όλα τα πιθανά σενάρια», είπε καταλήγοντας ο κ. Γκανάς.
Κωνσταντίνος Συνολάκης: «Το ηφαίστειο της Σαντορίνης μπορεί να εκραγεί καθώς το μάγμα ανεβαίνει στην επιφάνεια»
Την μεγάλη πιθανότητα να εκραγεί το ηφαίστειο της Σαντορίνης γιατί το μάγμα ανεβαίνει προς την επιφάνεια ανέφερε σήμερα ο καθηγητής φυσικών καταστροφών, Κωνσταντίνος Συνολάκης, ενώ η σεισμική ακολουθία στο νησί συνεχίζεται με έντονο ρυθμό!
Συγκεκριμένα είπε: «Δεν αποκλείεται μια μικρή έκρηξη, καθώς το μάγμα ανεβαίνει προς την επιφάνεια».
Ο καθηγητής Συνολάκης, μιλώντας στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα Mega» του Mega, επισήμανε ότι «αν δεν υπήρχαν οι προηγούμενες εκρήξεις του ηφαιστείου, η Καλντέρα δεν θα ήταν μία από τις πιο εντυπωσιακές θέες στον κόσμο».
«Είναι γνωστά τα ηφαίστεια. Υπάρχει το Κολόμπο που βρίσκεται βόρεια της Σαντορίνης.
Είναι υποθαλάσσιο και κάνει εκρήξεις όπως γίνονται στο ηφαίστειο της Τόγκα. Όπως ανεβαίνει η μάγμα από το κέντρο της γης, υπάρχει η ζώνη καταβύθισης από τη Νότια της Κρήτης.
Όλη αυτή η γη, δηλαδή η αφρικανική πλάκα, αρχίζει να λιώνει και να ανεβαίνει στην επιφάνεια σαν μάγμα. Όσο ανεβαίνει στην επιφάνεια φυσικά, όταν φτάσει κοντά, δημιουργούν πιέσεις και αυτοί είναι οι σεισμοί».
Τα τρία σενάρια
Στη συνέχεια επεσήμανε: «Το τι θα γίνει η μάγμα, αν θα φτάσει μέχρι την επιφάνεια, όπως έγινε το 2011 ή θα σταματήσει είναι άλλο ερώτημα. Το 2011 κράτησε η σεισμική δραστηριότητα περίπου ένα χρόνο. Υπήρχε μια συμφωνία να μη βγουν οι ειδήσεις προς τα έξω. Οι κάτοικοι της Σαντορίνης θα το θυμούνται. Η τωρινή δραστηριότητα είναι μεγαλύτερη, πιο έντονη.
Υπάρχουν τρία διαφορετικά σενάρια. Μπορεί να γίνει ενεργοποίηση ενός μεγάλου ρήγματος. Τα άλλα δύο αφορούν τα ηφαίστεια. Το ένα είναι το ηφαίστειο που είναι μέσα στη Σαντορίνη και το άλλο είναι το Κολόμπο. Για πόσα χρόνια έχουμε εμπειρία από το ηφαίστειο της Σαντορίνης;
Στη Χαβάη είναι διαφορετικός ο τύπος του ηφαιστείου σε σχέση με αυτά της Χαβάης. Στη Χαβάη γίνονται ηφαίστεια. Ο τουρισμός αυξάνει. Το μεγάλο πρόβλημα στο μεγαλύτερο νησί της Χαβάης είναι πώς θα κρατήσεις όλους τους περίεργους.
Τηρουμένων των αναλογίων η μάγμα προφανώς θα έχει ανέβει λίγο πιο πάνω. Αν φτάσει στην επιφάνεια δεν πρόκειται να έχουμε μια μεγάλη έκρηξη, θα έχουμε μια έκρηξη σαν εκείνη του 1950. Ιστορικά γίνονται μικρές εκρήξεις κατά πενήντα χρόνια».
Μιλώντας για το ενδεχόμενο δημιουργίας τσουνάμι τόνισε: «Το τσουνάμι αναδείχτηκε χτες ως κύρια μέριμνα. Ένα τσουνάμι μπορεί να δημιουργηθεί ακόμα και από μία μικρή έκρηξη στο Κολόμπο.
Για αυτό και πρέπει να υπάρχει εγρήγορση. Το τσουνάμι του 1956 είχε ύψος 2-3 μέτρα στη Νάξο, στην Αμοργό έφτασε και τα 20 μέτρα.
Δεν θρηνήσαμε θύματα. Στο τσουνάμι εφόσον υπάρξει έγκυρη προειδοποίηση πρέπει να ακολουθήσουμε τις συμβουλές»
Επιπλέον, αναφέρθηκε στην αντοχή των σπιτιών σε ενδεχόμενο μεγάλου σεισμού, επισημαίνοντας ότι αυτό μπορεί να το γνωρίζει μόνο ο εκάστοτε κατασκευαστής, και υπογράμμισε τη θετική εξέλιξη του αιτήματος για άδειασμα των πισινών στο νησί.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας, δήλωσε ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος, τον οποίο δεν αρνούνται, και πρόσθεσε πως η κατάσταση θα παρακολουθείται συνεχώς μέχρι νεότερης ειδοποίησης.
Ο κ. Λέκκας, που βρίσκεται στη Σαντορίνη, ανακοίνωσε ότι στις 13.00 το μεσημέρι θα συνεδριάσουν οι επιτροπές εκτίμησης σεισμικού και ηφαιστειακού κινδύνου για να εξετάσουν την κατάσταση.
Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ της σεισμικής δραστηριότητας βορειοανατολικά της Σαντορίνης και της ηφαιστειακής δραστηριότητας, υπογραμμίζοντας ότι «15 Έλληνες επιστήμονες καταλήγουν σε αυτό το συμπέρασμα».
Παράλληλα, σημείωσε ότι η σεισμική διέγερση παραμένει, χωρίς να είναι δυνατόν να προβλεφθεί άμεσο τέλος, και εκτίμησε ότι θα χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση.
Ο κ. Λέκκας ανέφερε, τέλος, ότι όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση του επίκεντρου από τη Σαντορίνη, τόσο πιο θετική είναι η εξέλιξη για το νησί.
