Κώστας Σαμαράς
Η «κόλαση» ξεκίνησε τόσο για Σκόπια όσο και για Αθήνα. Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο πως τους επόμενους 4 μήνες θα έχουμε πολιτικές εξελίξεις και στις δύο χώρες με αφορμή τη Συμφωνία Ζάεφ-Τσίπρα. Τα όργανα άρχισαν για τα καλά στο τεχνητό κρατίδιο. Ολα δείχνουν πως ο Ζάεφ θα πάει σε εκλογές καθώς ούτε αλλαγή στο Σύνταγμα μπορεί να περάσει ούτε το δημοψήφισμα θα κερδίσει.
Xθες βράδυ, είχαμε τα πρώτα σοβαρά επεισόδια καθώς σε πεδίο μάχης μετατράπηκαν οι δρόμοι γύρω από τη Βουλή των Σκοπίων, όπου διεξαγόταν συλλαλητήριο διαμαρτυρίας για την συμφωνία Τσίπρα-Ζάεφ σχετικά με το ονοματολογικό.
Φωνάζοντας συνθήματα όπως «Μακεδονία» και «Δεν παραδίδουμε το όνομά μας», οι Σκοπιανοί διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν από νωρίς το απόγευμα μπροστά στο κοινοβούλιο, και όσο περνούσε η ώρα άναβαν όλο και περισσότερο τα αίματα.
Όταν ομάδα διαδηλωτών προσπάθησε να απωθήσει τον προστατευτικό φράκτη και να εισβάλει στη Βουλή, η κατάσταση οξύνθηκε και ξεκίνησαν οι συγκρούσεις με τις αστυνομικές δυνάμεις.
Σύντομα, αντικείμενα και πέτρες άρχισαν να εκτοξεύονται από την πλευρά των διαδηλωτών, και τα σκοπιανά ΜΑΤ απαντούσαν με χημικά και δακρυγόνα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του σκοπιανού υπουργείου Εσωτερικών, από τα επεισόδια τραυματίστηκαν επτά αστυνομικοί, ενώ υπό κράτηση τέθηκαν 25 από τους διαδηλωτές. Δύο γυναίκες που επίσης συμμετείχαν στο συλλαλητήριο τραυματίστηκαν ελαφρά και νοσηλεύονται εκτός κινδύνου.
Η διαδήλωση οργανώθηκε μέσω κοινωνικών δικτύων.
Να σημειωθεί πως ο ηγέτης του κόμματος της αντιπολίτευσης του VMRO, Κρίστιαν Μικόσκι σε ομιλία που έβγαλε χτες, Κυριακή, ανέφερε πως το κόμμα του δεν θα στηρίξει την αλλαγή του Συντάγματος, με στόχο να αλλάξει το συνταγματικό όνομα της χώρας.
«Η πΓΔΜ είναι το όνομα που γνωρίζουμε και διακρίνουμε από τα άλλα . Είναι ο κώδικας μας. Πιστεύω στις αρχές και στις αξίες και δεν ξεπουλάω αυτές τις αρχές και τις αξίες, διότι θα έρθει η μέρα που θα πρέπει να λογοδοτήσω ενώπιον του νόμου και του λαού».
Απειλούν ήδη με 20 χρόνια φυλακή τους Ζάεφ και Ντιμιτρόφ
Από είκοσι χρόνια κάθειρξη σε Ζόραν Ζάεφ και Νίκολα Ντιμιτρόφ, εξαιτίας της συμφωνίας που υπέγραψαν με την Ελλάδα, προβλέπει ο Σκοπιανός διδάκτωρ της Νομικής Σχολής και ακτιβιστής για την Κοινωνική Δικαιοσύνη, Ντίμιταρ Απάσιεφ.
«Το δίδυμο των Κούσλινγκ», όπως τους αποκαλεί, δηλαδή δοσίλογους, «Ζάεφ και Ντιμίτροφ, που έχει φέρει τους πολίτες ενώπιον τετελεσμένων, θα συναντήσει τέσσερα ασυμβίβαστα νομικά εμπόδια για έναρξη της ισχύος οποιαδήποτε «συμφωνίας».
»Αυτά είναι», όπως συνεχίζει, ότι:
«Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας (ο οποίος δεν θα υπογράψει)
»Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Δημοκρατίας της ‘Μακεδονίας’ (που θα την ακυρώσει)
»Το λαϊκό δημοψήφισμα (το οποίο δεν θα πετύχει)
»Και
»Το ελληνικό Κοινοβούλιο (το οποίο δεν θα το επικυρώσει)».
Ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων, ο Ντίμιταρ Απάσιεφ προβλέπει ότι στις επόμενες εκλογές το σκοπιανό σοσιαλιστικό κόμμα του Ζάεφ, το SDSM, θα πάθει αυτό που έπαθε το ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα και οι «δύο», δηλαδή Ζάεφ και Ντιμιτρόφ, «θα έχουν ποινικές ευθύνες για εχθρική δραστηριότητα εναντίον του κράτους, που φτάνουν μέχρι σε 20 χρόνια».
Οι υπογραφές έπεσαν, η συμφωνία περνάει;
Οπως γίνεται αντιληπτό, τώρα αρχίζουν τα δύσκολα για τον πρωθυπουργό των Σκοπίων, Ζόραν Ζάεφ και τον υπουργό Εξωτερικών, Νικολά Ντιμιτρόφ, οι οποίοι καλούνται να τιμήσουν την υπογραφή τους στη συμφωνία για τη νέα ονομασία του κράτους τους, και να πείσουν τους συμπατριώτες τους να ψηφίσουν “ναι” στο δημοψήφισμα.
Αν η απάντηση των Σκοπιανών πολιτών είναι αρνητική, η συμφωνία θα ακυρωθεί και θα μείνουν στην ιστορία μόνο τα πανηγύρια των Πρεσπών, όπου περίσσεψαν λόγια φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των λαών της Ελλάδας και των Σκοπίων.
Ο Ζάεφ πρέπει να οδηγήσει άμεσα την συμφωνία προς κύρωση στη Βουλή των Σκοπίων. Σύμφωνα με τα σκοπιανά μέσα ενημέρωσης ο Ζάεφ θα πάει τη συμφωνία στη Βουλή μέχρι την Τετάρτη.
Στις 28 Ιουνίου, θα παραστεί στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου αναμένεται να λάβει την ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Στη συνέχεια, στις 11 και 12 Ιουλίου, θα διεξαχθεί στις Βρυξέλλες η επόμενη σύνοδος του ΝΑΤΟ, κατά την διάρκεια της οποίας θα λάβει, εκτός απροόπτου, πρόσκληση η γειτονική χώρα.
Το Φθινόπωρο θα διεξαχθεί το δημοψήφισμα για να επικυρώσουν οι πολίτες τη συμφωνία.
Θα ακολουθήσουν οι αλλαγές του Συντάγματος. Με τα σημερινά δεδομένα, η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι το δημοψήφισμα είναι εξαιρετικά δύσκολο να κερδιθεί και η “Βόρεια Μακεδονία” να μείνει στα χαρτιά.
Το εύκολο κομμάτι για τον Ζάεφ είναι οι επόμενες δυο ημέρες.
Σήμερα η συμφωνία αναμένεται να πάρει σε πανηγυρικό κλίμα το “ok’ από το υπουργικό συμβούλιο. Αύριο θα περάσει από νομοπαρασκευαστικές επιτροπές και την Τετάρτη θα πάει στη Βουλή των Σκοπίων για κύρωση.
Στην ψηφοφορία αυτή απαιτούνται 61 ψήφοι, τις οποίες η κυβέρνηση Ζάεφ διαθέτει και έτσι δεν θα υπάρξει πρόβλημα.
Τα δύσκολα για την κυβέρνηση των Σκοπίων αρχίζουν αμέσως μετά.
Ο Πρόεδρος της χώρας, Γιόργκι Ιβανόφ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν δέχεται τη συμφωνία και πως δεν θα την υπογράψει. Κάπως έτσι όπως έχει κάνει και με άλλα ζητήματα αναμένεται να την αναπέμψει στη Βουλή προκαλώντας την πρώτη καθυστέρηση.
Και πάλι ωστόσο αυτό δεν αναμένεται να είναι το ουσιαστικό πρόβλημα, καθώς η απλή πλειοψηφία δεν είναι θέμα για την κυβέρνηση Ζάεφ.
Δημιουργείται ωστόσο πρόβλημα με τις διεθνείς εξελίξεις καθώς η συμφωνία θα αποτελέσει το διαβατήριο για τις διαπραγματεύσεις με ΝΑΤΟ και Ε.Ε.
Η ουσία για το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. ξεκινάει με την ολοκλήρωση της συμφωνίας για την οποία προβλέπεται και δημοψήφισμα στα Σκόπια, αλλά κυρίως η συνταγματική αναθεώρηση.
Το δημοψήφισμα αναμένεται να γίνει στα Σκόπια ως τις αρχές του ερχόμενου Οκτωβρίου. Σε αυτό η κυβέρνηση θα πάει με το “χαρτί” την έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ το πράσινο φως των οποίων θα έχει ανοίξει με τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας ως τα μέσα Ιουλίου.
Εκεί, αν και μεγάλη μερίδα του λαού αντιδρά, η κυβέρνηση Ζάεφ προσδοκά πως θα έχει ένα θετικό αποτέλεσμα. Αυτό το θετικό αποτέλεσμα όμως δεν αρκεί.
Ίσως ο Ζάεφ επιλέξει να πάει και σε πρόωρες εκλογές με στόχο να πάρει ο συνασπισμός του (εκμεταλλευόμενος την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ) μια αυξημένη πλειοψηφία στη Βουλή.
Και πάλι ωστόσο οι συσχετισμοί δεν αναμένεται να αλλάξουν δραματικά.
Ο Ζάεφ ωστόσο θέλει να αυξήσει τις έδρες του στη Βουλή μαζί με την κρίση του λαού στο δημοψήφισμα ώστε να πιέσει την αντιπολίτευση να πει το “ναι” στο επόμενο βήμα που είναι και το πιο κρίσιμο στη συμφωνία.
Αυτό δεν είναι άλλο από την αναθεώρηση του συντάγματος της πΓΔΜ για την απάλειψη των αλυτρωτικών σημείων που έχει θέσει η ελληνική πλευρά.
Εδώ, περί τα τέλη του έτους θα υπάρξει και η μεγαλύτερη εμπλοκή. Αυτό καθώς η αντιπολίτευση ακόμη και με μειωμένες έδρες στη Βουλή και παρά το πιθανό “ναι” στο δημοψήφισμα, δεν αναμένεται να συναινέσει στην συνταγματική αλλαγή.
Για τη συνταγματική αλλαγή στα Σκόπια απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία την οποία ο κυβερνητικός συνασπισμός υπό τον Ζάεφ δεν φαίνεται ότι εξασφαλίζει.
Αυτό σημαίνει ότι η συμφωνία δεν ολοκληρώνεται καθώς ο βασικός όρος της ελληνικής πλευράς δεν θα εκπληρωθεί και έτσι η συμφωνία παγώνει.
Το ενδεχόμενο για πρόωρες εκλογές και στην Ελλάδα
Εκτός από τα προβλήματα στα Σκόπια υπάρχουν και τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν για τη συμφωνία και στην Αθήνα. Πολλοί είναι εκείνοι που μιλούν για πρόωρες εκλογές και στην Ελλάδα.
Εάν αυτό συμβεί και η κυβέρνηση αλλάξει χέρια με δεδομένη την αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας στη συμφωνία που έφερε η κυβέρνηση Τσίπρα αναμένεται “πάγωμα”.
Αυτό, βέβαια, θα εξαρτηθεί και από τις εξελίξεις που θα έχουν στο μεταξύ δρομολογηθεί σε ό,τι αφορά στην ένταξη τον βορείων γειτόνων σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ.
Τα επεισόδια στα Σκόπια ανησυχούν το γερμανικό πρακτορείο
Η Αθήνα και τα Σκόπια υπέγραψαν μια ιστορική συμφωνία την Κυριακή για τον τερματισμό της μακρόχρονης διένεξής τους για το ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ, εξέλιξη που ανοίγει τον δρόμο για την εισδοχή της άλλοτε Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας στο NATO και την μελλοντική ένταξή της στην ΕΕ, όμως ταυτόχρονα εξόργισε τους εθνικιστές και στις δύο πλευρές, τονίζει το Γερμανικό Πρακτορείο.
Στα Σκόπια αναφέρθηκαν τραυματισμοί, καθώς μονάδες αντιμετώπισης ταραχών της αστυνομίας χρησιμοποίησαν χειροβομβίδες κρότου-λάμψης και δακρυγόνα για να διαλύσουν διαδηλωτές που εναντιώνονται στη συμφωνία.
Αρκετοί διαδηλωτές αντιμετώπισαν αναπνευστικά προβλήματα. Ορισμένοι διαδηλωτές πέταξαν πέτρες και μπουκάλια εναντίον αστυνομικών που φρουρούσαν το κοινοβούλιο προκαλώντας την επέμβαση της αστυνομίας, σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο A1.
Οι διαδηλωτές φώναζαν «δεν θα παραδώσουμε το όνομα», κραύγαζαν το όνομα του προέδρου Γκεόργκι Ιβάνοφ και εθνικιστικά συνθήματα. Νωρίτερα, χιλιάδες πολίτες πήραν μέρος σε μια συγκέντρωση που οργάνωσε το εθνικιστικό κόμμα VMRO.
Μένει να φανεί αν η αντίδραση των εθνικιστών μπορεί να εμποδίσει την επικύρωση της συμφωνίας που υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, ο Νίκος Κοτζιάς και ο Νίκολα Ντιμιτρόφ, στους Ψαράδες, σε μια όχθη των Πρεσπών, με παρόντες τους δύο πρωθυπουργούς Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ.
Ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε για ένα «ιστορικό βήμα» και πρόσθεσε ότι οι δύο χώρες «βάζουν τα θεμέλια μιας νέας εποχής», ενώ ο Ζόραν Ζάεφ έκανε λόγο για μια «όμορφη» και «ιστορική» μέρα.
Η έγκριση της συμφωνίας, που υπόκειται σε μια περίπλοκη, δύσκολη διαδικασία, θα διαρκέσει μήνες από πλευράς πΓΔΜ. Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς, η επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι και ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν παρέστησαν επίσης στην τελετή.
Ο Χαν εξέφρασε μέσω Twitter την πεποίθησή του ότι η συμφωνία «θα συμβάλλει στην ειρήνη και στη σταθερότητα» στα Βαλκάνια και την ελπίδα του ότι θα οδηγήσει σε «χειροπιαστή πρόοδο για την ευρωπαϊκή προοπτική» της πΓΔΜ.
Η κυβέρνηση του Ζάεφ καλείται πλέον να επιτύχει την επικύρωση της συμφωνίας από τη Βουλή της χώρας, την έγκρισή της μέσω δημοψηφίσματος, πιθανόν τον Σεπτέμβριο, καθώς και την αναθεώρηση του Συντάγματος της πΓΔΜ. Μόνο αφού ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία η Αθήνα θα την επικυρώσει και θα άρει το βέτο της ώστε να ενταχθεί η πΓΔΜ στο NATO, υπενθυμίζει το Γερμανικό Πρακτορείο.
