Κώστας Σαμαράς
Τα κτίρια αποτελούσαν ανέκαθεν τον πιο λαίμαργο ενεργειακό καταναλωτή. Αυτό συμβαίνει διότι σε πολλές περιπτώσεις οι μελέτες θέρμανσης, ψύξης και φωτισμού που πραγματοποιούνται είναι χαμηλής ποιότητας με αποτέλεσμα την υπερδιαστασιολόγηση των συστημάτων, συνεπώς και την υπερκατανάλωση ενέργειας. Έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζονται σημαντικά βήματα στην ανάπτυξη νέων μεθόδων εξοικονόμησης ενέργειας η οποία καταναλώνεται σε κτίρια. Πρωταρχικά βήματα πρέπει να γίνουν στον τρόπο που κατασκευάζονται τα αρχιτεκτονικά σχέδια του κτιρίου. Οι στοιχειώδεις επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στο κτίριο είναι η εγκατάσταση της απαραίτητης μόνωσης καθώς και η χρήση των υλικών τοιχοποιίας και υαλοστασίων τα οποία καθιστούν το κτίριο προστατευμένο από τις εναλλαγές τις εξωτερικής θερμοκρασίας.
Οι επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας εφαρμόζονται σε νεόδμητα κτίρια αλλά και σε υφιστάμενα κτίρια τα οποία υφίστανται ριζική ή μερική ανακαίνιση. Υπάρχει η δυνατότητα να αναβαθμιστεί σημαντικά – στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό – η ενεργειακή απόδοσή τους. Είτε σε υφιστάμενο κτίριο είτε σε νεοανεγειρόμενο, αφού εκτελεστούν όλες οι απαραίτητες μελέτες οι οποίες επικεντρώνονται σε κάθε είδους ενέργεια που καταναλώνει το κτίριο, τότε αποφασίζονται οι επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας που μπορούν τελικά να εφαρμοστούν. Οι μελέτες που πραγματοποιούνται σε αυτόν τον τομέα επικεντρώνονται στην ενέργεια που καταναλώνει ένα κτίριο η οποία αφορά την κάλυψη των ηλεκτρικών του φορτίων, τη θέρμανση και την ψύξη των χώρων και την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης.
Σημαντικό ρόλο για την επιλογή των μεθόδων εξοικονόμησης ενέργειας που θα εφαρμοστούν στο κτίριο, παίζει το είδος χρήσης του κτιρίου και η γνώση της λειτουργίας κάθε χώρου. Στη συνέχεια λαμβάνει χώρα ο σχεδιασμός του με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι θερμικές του απώλειες. Συγκεκριμένα, η επιλογή των ανοιγμάτων και η τοποθέτησή τους σε σημεία όπου θα επιτρέπουν το φυσικό φωτισμό και αερισμό, ενώ ο προσανατολισμός τους θα είναι τέτοιος που θα επιτρέπει την αποθήκευση της θερμικής ενέργειας από τον ήλιο κατά τη χειμερινή περίοδο. Αντίστοιχα βέβαια τη θερινή περίοδο θα πρέπει με τον ίδιο τρόπο να εξασφαλίζεται ο δροσισμός του κτιρίου.
Λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι έχουν εφαρμοστεί όλες οι μέθοδοι εξοικονόμησης ενέργειας κατά το σχεδιασμό του κτιρίου, γίνεται η εγκατάσταση του συστήματος κλιματισμού του, το οποίο θα βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλιστεί η μείωση χρήσης συμβατικών πηγών ενέργειας αλλά και η σημαντική εξοικονόμηση χρημάτων, ιδιαίτερα στα μεγάλα κτίρια. Διαδεδομένη είναι η μέθοδος κλιματισμού μέσω γεωθερμίας. Η εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας εξασφαλίζει τη θέρμανση, ψύξη, ζεστό νερό χρήσης αλλά και θέρμανση πισίνας. Αν σας ενδιαφέρει αυτή η μέθοδος, αναζητήστε για γεωθερμία κόστος https://nikolaospsarras.com/ ώστε να δείτε αν βρίσκεται μέσα στον προϋπολογισμό σας.
Εκτός όμως από τις επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στο κτίριο, θα πρέπει να υπάρχει και ένα σύστημα που θα συντονίζει όλα τα επιμέρους συστήματα. Αυτό αφορά κυρίως τα μεγάλα κτίρια ή τα συγκροτήματα κτιρίων. Ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος ενεργειακής διαχείρισης είναι το σύστημα αυτομάτου ελέγχου BEMS (Building Energy Management System) το οποίο έχει ως σκοπό τη διαρκή επιτήρηση και έλεγχο των ενεργειακών συστημάτων του κτιρίου και έχει τη δυνατότητα για καταγραφή της καταναλισκόμενης ενέργειας και των παραμέτρων άνετης διαβίωσης, έγκαιρων επεμβάσεων εκτάκτου ανάγκης και μείωσης του λειτουργικού κόστους για τη συντήρηση Η/Μ εγκαταστάσεων. Έτσι, με αυτό το σύστημα επιτυγχάνουμε τη βέλτιστη ρύθμιση και συνεργασία ενός συνόλου παραμέτρων. Ουσιαστικά αποτελεί την «ευφυΐα» του κτιρίου.
Τα σημαντικότερα συστήματα που μπορεί να παρακολουθεί και να ελέγχει ένα σύστημα ενεργειακής διαχείρισης σε ένα κτίριο αφορούν τα συστήματα κλιματισμού και θέρμανσης, παθητικά συστήματα, ανοίγματα, εγκατάσταση φωτισμού, συστήματα δροσισμού κλπ. Τα συστήματα BEMS που θα εγκατασταθούν σε μεγάλα κτίρια υψηλής επισκεψιμότητας από το κοινό, μπορούν να συνοδεύονται από οθόνη σε εμφανές σημείο ώστε να ενημερώνονται και να ευαισθητοποιούνται οι πολίτες. Τα στοιχεία που θα παρουσιάζονται θα αφορούν την καταναλισκόμενη και εξοικονομούμενη ενέργεια, την ενεργειακή λειτουργία του κτιρίου σε πραγματικό χρόνο κ.α.
Το κόστος εγκατάστασης ενός συστήματος BEMS αποσβένεται συνήθως σε 2 με 4 χρόνια, συγκριτικά με τις απώλειες ενέργειας που θα υπήρχαν στο κτίριο σε αυτήν την περίοδο (από ξεχασμένα φώτα, κλιματιστικά κλπ). Είναι λοιπόν απαραίτητη κατά τη μελέτη – προδιαγραφή κάθε νέου κτιρίου, η προδιαγραφή συστήματος ελέγχου BEMS.
