Πέγκυ Σκουλού
Καταπιεσμένα συναισθήματα και αυτοάνοσα νοσήματα- Τι αποκαλύπτουν οι ειδικοί
Σύμφωνα με μελέτη του 2020, τα αυτοάνοσα νοσήματα επηρεάζουν δυσανάλογα τις γυναίκες, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 80% των περιπτώσεων.
Παράλληλα, έρευνα του 2021 έδειξε ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν υψηλότερα ποσοστά άγχους, PTSD και ανορεξίας.
Ως άτομο που αντιμετωπίζει τόσο αυτοάνοση νόσο όσο και άγχος, η Chloe Laws βρήκε αυτές τις πληροφορίες συναρπαστικές και με άρθρο της στον Independent θέτει το ερώτημα μήπως η καταπίεση του θυμού συμβάλλει στην επιδείνωση της υγείας των γυναικών. Όπως πολλές γυναίκες, δυσκολεύτηκε να εκφράσει το θυμό της. Η θεραπεία τη βοήθησε να αναγνωρίσει πόσο βαθιά ριζωμένο είναι αυτό το ζήτημα καθώς, όπως χαρακτηριστικά γράφει «οι γυναίκες έχουν εκπαιδευτεί να σιωπούν, να αναλαμβάνουν τον ρόλο της φροντίδας ενώ παραμένουν ήσυχες και ευγενικές».
Στο άρθρο της παραθέτει διάφορα στοιχεία. Τονίζει για παράδειγμα, ότι τη δεκαετία του 1980, η ψυχολόγος Dana Jack εντόπισε ένα μοτίβο στις γυναίκες ασθενείς της να «αυτο-σιωπούν», να καταπιέζουν δηλαδή τις ανάγκες τους στην προσπάθειά τους να ικανοποιήσουν τους άλλους και να αποφύγουν τις συγκρούσεις. Το συνέδεσε με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Η Laws σημειώνει επίσης ότι πρόσφατα, μελέτη του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ διαπίστωσε ότι ο καταπιεσμένος θυμός σε έγχρωμες γυναίκες συσχετίστηκε με 70% αυξημένο κίνδυνο αθηροσκλήρωσης.
Δύο γυναίκες μιλούν
Η ιδέα ότι η καταπιεσμένη οργή μπορεί να επηρεάσει τη σωματική υγεία βρίσκει απήχηση σε πολλές γυναίκες, συνεχίζει η αρθρογράφος και φέρνει συγκεκριμένα παραδείγματα.
Η Sarah, 37 ετών από το Λονδίνο, διαγνώστηκε με κακοήθη αναιμία στα 21 και στα 34 με ινομυαλγία. «Ένα επαναλαμβανόμενο θέμα ήταν η συντριπτική αίσθηση ότι δεν με άκουγαν», είπε και σημείο τόνισε: «Ο θυμός που ένιωθα προς φίλους, οικογένεια, τους δράστες και την κοινωνία δεν είχε πού να πάει. Κατακάθισε στο σώμα μου, εκδηλώνοντας πόνο στο στομάχι, το στήθος, τους ώμους και το λαιμό μου. Συνειδητοποίησα ότι αυτός ο πόνος ήταν σωματικός, μια φυσική εκδήλωση μη επεξεργασμένων συναισθημάτων». Σε άλλο σημείο τόνισε ότι για την περίπτωσή της η σωματική δραστηριότητα είναι ο καλύτερος τρόπος για να διαχειριστεί την κατάστασή της.
Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση της Dilly, 29 ετών, που έχει θυρεοειδίτιδα Hashimoto και παρατήρησε επιδείνωση των συμπτωμάτων μετά από μια ιδιαίτερα αγχωτική χρονιά που έπρεπε να αντιμετωπίσει προσωπικά και εργασιακά ζητήματα. «Τότε τελικά ζήτησα ιατρική συμβουλή και μου έγινε η διάγνωση. Ο γιατρός μου υποψιαζόταν ότι ο θυρεοειδής μου ήταν υπολειτουργικός για χρόνια χωρίς να το συνειδητοποιήσω», είπε ενώ σε άλλο σημείο σημείωσε: «Ο γιατρός μου ήταν αδιάφορος όταν μου το είπε, κάτι που με έκανε να αμφισβητήσω το δικό μου άγχος σχετικά με τη λήψη φαρμάκων σε όλη μου τη ζωή. Καταπίεσα τα συναισθήματά μου και πιστεύω ότι επηρέασαν αρνητικά την υγεία μου. Πρόσφατα, αναγκάστηκα να αυξήσω τη δόση μου παρά τα σταθερά επίπεδα για τρεις μήνες».
Τι λένε οι ειδικοί
Ειδικοί όπως η Dr. Jolene Brighten, πιστοποιημένη νατουροπαθητική ενδοκρινολόγος, επισημαίνουν τη σύνδεση μεταξύ καταπιεσμένων συναισθημάτων και χρόνιας φλεγμονής. «Η καταπίεση των συναισθημάτων, και ιδιαίτερα της οργής, έχει συνδεθεί με αυξημένο στρες, απορρυθμισμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού και χρόνια φλεγμονή, που μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση ή την επιδείνωση αυτοάνοσων νοσημάτων».
Η αντίδραση του σώματος στην καταπίεση
Όλα τα συναισθήματα διαμεσολαβούνται βιολογικά μέσω της δραστηριότητας του εγκεφάλου, των αλλαγών στο αυτόνομο νευρικό σύστημα και της έκκρισης ορμονών. Ωστόσο, δεν υπάρχει κάποιο μοναδικό φυσιολογικό «αποτύπωμα» που να αντιστοιχεί αποκλειστικά σε ένα συγκεκριμένο συναίσθημα, όπως η οργή ή η θλίψη.
«Δεν είναι ότι τα ίδια τα συναισθήματα είναι επιβλαβή, αλλά ο τρόπος που αντιδρούμε σε αυτά που μπορεί να ασκήσει πίεση στο σώμα», λέει η Windgassen και τονίζει ότι η καταπίεση είναι μία από τις πιο εξαντλητικές αντιδράσεις. Σύμφωνα με το άρθρο, «ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου υψηλότερου επιπέδου, όπως ο προμετωπιαίος φλοιός, ενώ ταυτόχρονα μειώνει τη δραστηριότητα σε κέντρα επεξεργασίας συναισθημάτων, όπως η αμυγδαλή. Αυτό οδηγεί σε αυξημένη έκκριση κορτιζόλης, γεγονός που μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος». «Η κορτιζόλη μπορεί είτε να αναστείλει τις ανοσολογικές αντιδράσεις, καθιστώντας το σύστημα αργό στην αντίδραση, είτε να το υπερενεργοποιήσει, οδηγώντας σε φλεγμονή, ένα σημάδι ανοσολογικής δυσλειτουργίας», εξηγεί η Windgassen.
Βρείτε διεξόδους
Τι μπορούν να κάνουν οι γυναίκες για να μην επηρεάζει η καταπίεση των συναισθημάτων τους την υγεία τους; Η Brighten προτείνει την ανάπτυξη συναισθηματικής επίγνωσης και έκφρασης μέσω της καταγραφής σκέψεων (ημερολόγιο), τη θεραπεία ή σωματικές ασκήσεις.
Τονίζει επίσης τη σημασία του καθορισμού ορίων, της καλλιέργειας δυναμικής επικοινωνίας και της ενίσχυσης υποστηρικτικών σχέσεων. «Η έκφραση θυμού με εποικοδομητικούς τρόπους μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των κινδύνων δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και φλεγμονής που σχετίζονται με το άγχος», εξηγεί.
