Κώστας Σαμαράς
Τα προξενιά κάποτε ήταν ο κύριος τρόπος για να σμίξει ένα ζευγάρι και να ξεκινήσει μια σχέση που θα κατέληγε σε γάμο. Για να πραγματοποιηθεί ακολουθούταν μια συγκεκριμένη διαδικασία που συμπεριλάμβανε και ένα… διαμεσολαβητή.
Ο υποψήφιος γαμπρός δε ζητούσε ο ίδιος την κοπέλα που ήθελε από την οικογένειά της. Αρχικά, έστελνε το συμπεθεροφτιάχτη, τον προξενητή δηλαδή. Σε πολλούς τόπους ο προξενητής ήταν ένα έμπιστο άτομο, συνήθως μεγαλύτερο σε ηλικία που είχε λεκτικές ικανότητες και τη ικανότητα να πείθει εύκολα τους άλλους.
Τις πιο πολλές φορές ήταν γυναίκα που γνώριζε τόσο τον υποψήφιο γαμπρό όσο και την οικογένεια της κοπέλας.
Η συμπεθεροφτιάχτρα έπρεπε να δράσει μυστικά για να μην καταλάβουν τίποτα οι γείτονες και αρχίσουν να κουτσομπολεύουν. Αργά το βράδυ όταν όλοι βρίσκονταν στα σπίτια τους και ξεκουράζονταν, επισκεπτόταν την οικογένεια της νύφης προκειμένου να ξεκινήσει το προξενιό. Μεταξύ άλλων όφειλε να δώσει και κάποιες λεπτομέρειες όσον αφορά την προίκα που θα ζητούσε η οικογένεια του νεαρού άνδρα και να μάθει πράγματα για την οικονομική κατάσταση της νύφης.
Η κοινωνία τότε ήταν απόλυτα ανδροκρατούμενη… Η νύφη καμία συμμετοχή δεν είχε σε όλη αυτή τη διαδικασία. Θα μάθαινε τελευταία τα μαντάτα από τους γονείς της και πράγματι κάποιες φορές μπορεί να μην είχε ανταλλάξει ούτε δυο κουβέντες με τον άντρα που θα της προξένευαν. Οι γονείς ήταν συχνά αυταρχικοί τα παλιά χρόνια και δε σήκωναν αντιρρήσεις.
Η όλη διαδικασία ολοκληρωνόταν με τη συνάντηση του μελλοντικού ζευγαριού στο σπίτι της νύφης. Ο γαμπρός έπρεπε να συνοδεύεται από την οικογένειά του αλλά η παράδοση απαιτούσε να είναι ζυγός ο αριθμός των ατόμων που θα έρχονταν μαζί του, διαφορετικά υπήρχε το ενδεχόμενο κακοτυχίας. Οι προλήψεις της παλιάς εποχής απαγόρευαν στο γεύμα του προξενιού να σερβιριστεί κόκορας. Πίστευαν πως ήταν κακός οιωνός και εάν γινόταν κάτι τέτοιο ο γαμπρός θα έβγαζε “φτερά” και θα πετούσε μακριά.
